ผู้วิจัย#

• Chengzhi Zhang
• Brian Magerko

หัวข้อเกี่ยวกับอะไร#

• เนื่องจาก generative AI (เช่น ChatGPT, DALL·E) มีลักษณะเฉพาะที่แตกต่างจาก AI แบบดั้งเดิม งานนี้ตั้งใจเสนอกรอบแนวทาง (guidelines) สำหรับ Generative AI Literacy เพื่อให้ผู้ใช้ (นักเรียน, ครู, องค์กร) สามารถโต้ตอบ ใช้ และประเมินเครื่องมือ generative AI ได้อย่างรู้เท่าทัน และอย่างมีความรับผิดชอบ
• เสนอ 12 ข้อแนวทาง (guidelines) จัดใน 4 ด้านหลัก (aspects) ที่สำคัญ
  1. Generative AI Tool Selection & Prompting (การเลือกเครื่องมือ generative AI & การตั้ง prompt)
  2. Understanding Interaction with Generative AI (การโต้ตอบกับ generative AI)
  3. (ซ้ำกับข้อ 2 ในบทคัดย่อ — น่าจะเป็นการเน้น “การประยุกต์ใช้งาน” / “การประเมิน”)
  4. High-Level Understanding of Generative AI (แนวคิดระดับสูง: โครงสร้าง, ข้อจำกัด, ผลกระทบ)

ใช้เทคนิคอะไร#

• Scoping study (ไม่ใช่ systematic review) เพื่อรวบรวมแนวทาง / งานวิจัย / รายงาน / guideline / white papers ที่เกี่ยวข้อง generative AI literacy
• วิเคราะห์แนวทางที่พบแล้วจัดกลุ่มตามประเด็นสำคัญ (tool selection, prompting, interaction, high-level understanding)
• ตรวจสอบความครอบคลุม (coverage) และความสอดคล้องของ guideline แต่ละข้อ (ว่ามีหลักฐานสนับสนุนหรือการอ้างอิง)

ผลการวิจัย#

• ได้ชุด 12 guidelines สำหรับ generative AI literacy ที่ครอบคลุม 4 ด้านหลัก (tool & prompting, interaction, high-level)
• กรอบนี้ถูกเสนอเป็นแนวทางให้ครู / องค์กร /ผู้พัฒนาหลักสูตร /ผู้วิจัย ใช้เป็นโครงสร้างในการออกแบบบทเรียน / workshop / โมดูล generative AI literacy
• งานนี้ยังไม่รายงานผลการทดลองในชั้นเรียน (empirical evaluation) อย่างชัด โดยเป็น framework / guideline มากกว่า
• แต่งานนี้เติมช่องว่างที่ frameworks AI literacy ก่อนหน้า (ที่มุ่ง AI แบบดั้งเดิม) ไม่ได้ครอบคลุม generative AI — ช่วยให้ผู้วิจัย/ครูมีแนวทางใหม่ที่ทันสมัย

ความคิดเห็นต่ออนาคต#

• นำ 12 guidelines ไปทดลองใช้ในบทเรียน generative AI (เช่น เลือก prompt, ทดลองโต้ตอบ, วิเคราะห์ผลลัพธ์) ในบริบทการศึกษา (โรงเรียน / มหาวิทยาลัย) แล้ววัดผล (pre-test / post-test)
• พัฒนาแบบประเมิน (assessment) ที่สอดคล้องกับ 12 ข้อ guideline เพื่อวัด generative AI literacy ของผู้เรียน
• ทดลองปรับ guideline ให้เหมาะกับบริบท (ภาษา คนที่ไม่มีพื้นฐาน AI / CS) แล้วเปรียบเทียบผลกับกลุ่มควบคุม
• ผสม guideline เหล่านี้กับ frameworks AI literacy อื่น (เช่น Long & Magerko) เพื่อสร้างกรอบไฮบริดที่ครอบคลุม AI ทั้งแบบดั้งเดิมและ generative
• ต่อยอดเป็นงานวิจัยเชิงทดลอง วัดว่า guideline ใด “ข้อไหน” ที่มีผลมากที่สุดในการช่วยผู้เรียนพัฒนาทักษะ generative AI

Reference